Cà phê thể thao: Barca chọn huấn luyện viên bằng cách… ứng phó khủng hoảng

* Cà phê thể thao: Chào Hồng Ngọc! Anh có bất ngờ khi Barca chọn Martino làm huấn luyện viên trưởng sau khi Tito Vilanova buộc phải từ nhiệm vì bệnh tật? - Hồng Ngọc: Trước tiên là tôi bất thần. Nhưng rồi tôi hiểu cơ sở của lựa chọn đó. * Anh bất thần phải chăng vì ông ta còn vô danh ở châu Âu? - Đó là khía cạnh phụ. Cả Pep Guardiola và Vilanova khi được bổ nhiệm làm huấn luyện viên Barca đều vô danh trong vai trò huấn luyện viên. Martino thậm chí đã có “bằng chứng nhận” thành công nhiều hơn trong vai trò này, khi năm lần quán quân nhà nước trong sáu mùa bóng gần nhất dẫn dắt các đội Nam Mỹ, với ba câu lạc bộ khác nhau, dù đó đều không phải là những tiếng tăm lớn. Tức là ông ấy nắm chìa khóa thành công, chứ không phải là các câu lạc bộ mà ông ấy dẫn dắt nắm chìa khóa thành công. Martino cũng khá thành công khi dẫn dắt đội tuyển Paraguay trong bốn năm, với việc thua nhà quán quân thế giới Tây Ban Nha ở tứ kết World Cup 2010 với tỷ số tối thiểu, và thua đội chủ nhà Uruguay trong trận chung kết Copa America 2011. * Nhưng Guardiola trước khi được chọn từng là đội trưởng của Barca Dream Team, còn Vilanova là trợ lý số một của Guardiola, đó là tính liên tiếp trong sự phát triển của câu lạc bộ vốn rất đề cao các giá trị truyền thống? - Anh đã nói trước điều tôi định đề cập, chính là lý do mà tôi bất ngờ. Tôi muốn nói rõ hơn về mặt lịch sử. Barca trở nên một câu lạc bộ hàng đầu ở châu Âu chỉ từ khi có mối liên tưởng với Johan Cruyff và Ajax Amsterdam. Cruyff đã thổi luồng sức sống mới, sự sáng tạo, tinh thần năng động và thứ bóng đá tổng lực vào đội bóng ngay từ khi là cầu thủ, và khi ông làm huấn luyện viên thì nó trở thành triết lý dẫn đường cho câu lạc bộ. Hơn thế, ông xây dựng nền móng cho triết lý ấy bằng lò đào tạo La Masia, dựa theo mô hình lò đào tạo của Ajax Amsterdam. Gerardo Martino, tân HLV của Barca Hãy nhìn các huấn luyện viên thành công nhất trong lịch sử Barca: Cruyff, Louis Van Gaal, Frank Rijkaard, rồi Guardiola, ba người đầu đều từ lò Ajax, người còn lại là học sinh của Cruyff với ý thức Catalan. Từ Guardiola, Barca đã trưởng thành về sự tự tín với giá trị của câu lạc bộ và tinh thần bản xứ, dẫn đến tuyển lựa Vilanova, và năm trước hết với Vilanova tuy không hoàn hảo nhưng cũng đã thành công. Vào lúc chúng ta tin tưởng nhất vào triết lý và tinh thần Barca khi đội bóng chọn lựa huấn luyện viên, nên hầu như ai cũng tin rằng Luis Enrique được chọn, thì Barca lại chọn một người chưa từng có mối can hệ nào với lịch sử đội bóng. Thậm chí huấn luyện viên ấy chưa từng dẫn dắt một câu lạc bộ châu Âu. Và cũng chưa từng quán quân “Champions League của Nam Mỹ” là Copa Libertadores. Chúng ta đã biết tới những huấn luyện viên xuất sắc nhất của Nam Mỹ đương đại nhưng thành công rất hạn chế tại châu Âu, như Luiz Felipe Scolari, Vanderlei Luxemburgo, hay Marcelo Bielsa. * Ở trên anh đã nói rằng Martino thành công với ba câu lạc bộ khác nhau khi quán quân nhà nước năm lần trong sáu mùa bóng, nghĩa là ông ấy đã nắm được chìa khóa thắng lợi? - Đó là giải quốc nội, với thể thức marathon. Nhưng chức vô địch nhà nước ở Tây Ban Nha là của riêng Barca và Real Madrid, và với hàng ngũ ngày nay, chỉ cần một huấn luyện viên hiểu ý thức và triết lý bóng đá của Barca là đủ để vô địch. Barca được tôn vinh như đội bóng xuất sắc bậc nhất lịch sử là vì những thành công ở Champions League, mà chúng ta không thấy một sự bảo chứng nào cho điều đó khi nhìn vào lý lịch huấn luyện của Martino. * Vậy rốt cục thì anh hiểu cơ sở của việc Barca chọn Martino làm huấn luyện viên trưởng là gì, nếu không phải là triết lý bóng đá tương đồng của ông ấy với Barca? - Sự tương đồng là hẳn nhiên ở thời khắc hiện. Barca vẫn được trông như câu lạc bộ xuất sắc nhất thế giới bằng lối chơi riêng có mang tính biểu diễn của họ. Trừ khi mất phương hướng và đói thành tích, các đội bóng vĩ đại như Barca, Real hay cả AC Milan mới đổi thay lối chơi vốn là phần quan trọng bậc nhất trong niềm kiêu hãnh của họ. Barca ngày nay không mất phương hướng hay đói thành tích. Nhưng họ, chính xác hơn là ban lãnh đạo câu lạc bộ, đang rơi vào thể khủng hoảng tinh thần, và chọn Martino là biện pháp đối phó với khủng hoảng. * Tôi không nhận thấy chừng độ nghiêm trọng dường đó. Anh định nói về việc Vilanova đột ngột rời ghế huấn luyện viên Barca? - Vilanova đột ngột rời ghế có thể coi là một cú sốc, không phải là khủng hoảng. Và đó là cảnh huống dẫn tới việc tìm huấn luyện viên mới. Barca không tầm thường tới mức phải vơ bèo vạt tép, và họ vẫn trong thời gian chuẩn bị cho mùa bóng mới, không phải quá thúc bách. Thể mà tôi coi là ban lãnh đạo Barca bị khủng hoảng chính là việc họ bị chỉ trích từ những cá nhân chủ nghĩa vĩ đại nhất trong lịch sử đội bóng. Huấn luyện viên xuất sắc nhất Guardiola chỉ trích họ vì cách ứng xử không tử tế. Cầu thủ xuất sắc nhất Messi thì công khai bảo vệ Guardiola và thổ lộ sự thất vọng với việc anh bị câu lạc bộ bỏ rơi khi chính quyền cáo buộc anh trốn thuế. Trước đó, chính ban lãnh đạo Barca khi mới nhậm chức đã huỷ bỏ chức chủ toạ danh dự của huyền thoại Cruyff, và đẩy ông ấy vào thế đối địch. Chúng ta cần lưu ý rằng chủ tịch của Barca không phải là ông chủ của đội bóng, mà chỉ đơn giản là người được bầu bởi các hội viên. Mất đi sự ủng hộ thì sẽ mất chức, mất quyền. Với Cruyff và Guardiola thì đã là quá cố, nhưng Messi vẫn là hiện tại của đội bóng, là yếu tố quan yếu nhất. * Trước khi ban lãnh đạo Barca ra quyết định, tôi đã được đọc rằng Messi ủng hộ việc chọn Martino làm huấn luyện viên trưởng? - Tôi tin rằng đó chính là nguyên tố quyết định. Trong sờ soạng các ứng viên đã được nêu tên, Martino là ứng viên kém thuyết phục nhất, nhưng lại được chọn lọc. Chẳng thể có nguyên do nào khác ngoài việc Messi đã công khai tuyển lựa ông ấy. Ban lãnh đạo Barca đang ở trọng tâm của sự chỉ trích, và chẳng thể trượt dài trong việc đối đầu với các huyền thoại của đội bóng, mà huyền thoại đương đại chính là Messi. Chưa bao giờ chúng ta tin vào khả năng Messi rời Barca, vì Barca cần Messi, còn Messi tri ân Barca. Khi Messi còn chưa là cầu thủ xuất sắc nhất thế giới, ông chủ Inter Milan Massimo Moratti đã sẵn sàng bỏ 100 triệu euro để mua anh về mà điều đó còn không xảy ra. Nhưng những ngày qua lại dồn dập tin cậy về các nhà giàu muốn mua Messi khi anh thống trị thế giới cùng Barca. Chính vì sự nứt rạn trong quan hệ giữa ban lãnh đạo câu lạc bộ và Messi. Chọn Martino làm huấn luyện viên theo ý Messi là ráng của ban lãnh đạo Barca nhằm hàn gắn mối quan hệ. * Những đội bóng lớn không thể đặt một cầu thủ lên trên câu lạc bộ như thế chứ? - Về nguyên tắc là như thế. Nhưng Messi hay Barca có vị thế lớn hơn trong lịch sử là điều chưa khẳng định được. Những đội bóng giàu truyền thống như Barca hay Real, thì cầu thủ xuất sắc nhất chính là đại diện của câu lạc bộ, chừng nào anh ta còn có cống hiến lớn. Chính họ giúp câu lạc bộ giữ truyền thống và tính liên tục, chứ không phải là những huấn luyện viên, có thể đến rồi đi chỉ sau một mùa giải. Thể thao & Văn hóa Cuối tuần