Tổng thống Yudhoyono cũng khuyến khích các thành viên dự diễn đàn hãy nắm bắt nhịp đầu tư nước ngoài ở Indonesia
Các nhà phân tách cho rằng, sự vắng mặt của ông Obama tại Hội nghị thượng đỉnh APEC sẽ giúp cho Trung Quốc có thêm nhịp để “tiếp cận” các nhà lãnh đạo khu vực. Theo ông sự cam kết của Mỹ ở châu Á chẳng thể thay thế bởi bất cứ một cường quốc nào khác kể cả Trung Quốc và Nhật Bản. "Tôi nghĩ rằng chính phủ của ông Obama phải một lần nữa ra sức thuyết phục các đối tác ở châu Á là Mỹ thật sự nghiêm chỉnh về kế hoạch chuyển trọng điểm sang châu Á, trong bối cảnh của sự trỗi dậy về kinh tế của các nước như Trung Quốc và Ấn Độ cùng với những thị trường mới nổi như Indonesia trong vùng châu Á - thái hoà Dương".
Tuy nhiên ông cũng cảnh báo rằng thương mại phải "cân bằng". Chống chủ nghĩa bảo hộ, hoàn tất những cách tân khó khăn và phục hồi tăng trưởng toàn cầu là những vấn đề chính của chương trình nghị sự Hội nghị thượng đỉnh APEC năm nay. Tuy nhiên ông đã hủy bỏ chuyến đi dự hội nghị vì những tranh chấp về ngân sách nhà nước dẫn đến việc chính phủ liên bang Mỹ đóng cửa một phần.
Do đó theo tôi, họ phải cứu xét một vấn đề quan yếu, một cách trang nghiêm hơn trong mai sau". Trái lại, Mỹ cũng cần phải nghĩ suy làm thế nào để hấp thụ một Trung Quốc đang ngày một lớn mạnh. Vày ông đã không có mặt ở Vladivostok dự Hội nghị APEC 2012, và nay lại không có mặt ở đây.
Tổng thống Indonesia nhận định, tăng cường các quan hệ thương nghiệp sẽ giúp các nền kinh tế khối APEC nâng cao phúc lợi của người dân trong nước.
Tuy nhiên, cạnh tranh và hiệp tác, cái nào giữ vai trò chủ đạo thì rất khó xác định.
Ông nói: "Thực là đáng tiếc, việc này còn có ảnh hưởng phần nào đến uy tín của giới lãnh đạo Mỹ trong mai sau nữa.
Nếu đã nhận thức được điểm này, hai bên cần nghĩ suy thấu triệt làm thế nào để cùng chung sống trong khu vực". Cho dù Mỹ muốn hay không cũng chẳng thể ngăn cản được sự trỗi dậy mạnh mẽ của Trung Quốc.
Trong diễn văn khai mạc hội nghị, Tổng thống Indonesia Susilo Bambang Yudhoyono kêu gọi các nền kinh tế trong khu vực châu Á Thái Bình Dương ngăn chặn chủ nghĩa bảo hộ và mở cửa thị trường giữa các nước với nhau để khu vực duy trì đà hồi phục kinh tế. Lời kêu gọi được đưa ra trước cử tọa trên 1. Thứ ba, Trung Quốc và Mỹ cần khống chế tốt nguyên tố thứ ba bởi nhiều khả năng các vấn đề nóng như Nhật Bản, Philippines và Triều Tiên sẽ khiến Trung Quốc và Mỹ rơi vào vòng xung đột, đối kháng mặc cả hai không mong muốn.
Ông Tập Cận Bình cũng đang vận động cho một mối quan hệ chém hơn với Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), một tổ chức khu vực mà Bắc Kinh đã ký Hiệp định thương nghiệp tự do.
Ông Vương nói thêm rằng với 21 nước thành viên, APEC là khối kinh tế năng động nhất thế giới, Trung Quốc sẽ tận dụng hội nghị này để phát triển quan hệ với các nước thành viên như Hàn Quốc và Nga.
000 nhà lãnh đạo chính trị và các nhân vật hàng đầu trong lĩnh vực doanh thương tại Diễn đàn hiệp tác Kinh tế châu Á - thăng bình Dương trên đảo Bali của Indonesia. Dù có nói gì đi chăng nữa, việc vắng mặt tại Hội nghị APEC 2013 là một thiệt thòi to lớn với Mỹ, nó đã khơi ra những thắc mắc trong giới lãnh đạo khu vực về sự cam kết của Chính phủ Mỹ đối với vùng này. Ông Đạt Nguy nói: "Trung Quốc và Mỹ không có cách nào để gạt bỏ nước kia ra khỏi khu vực châu Á-thanh bình Dương.
Cựu Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ Walter Slocombe đã lên tiếng bênh vực cho cam kết của Mỹ đối với châu Á. 12 thành viên khối APEC đang tham gia đàm phán Hiệp định Đối tác Xuyên thanh bình Dương (TPP), gồm các nước Australia, Brunei, Canada, Chile, Nhật Bản, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Singapore, Mỹ và Việt Nam.
Ông nói, APEC rõ ràng muốn một Chính phủ Mỹ làm việc hơn là một chính phủ không vận hành. Ngày 4/10, tại Malaysia, nhà lãnh đạo Trung Quốc đồng ý tăng kim ngạch mậu dịch song phương lên tới 160 tỉ USD vào năm 2017. Đối với cục diện phát triển quan hệ Trung-Mỹ trong mai sau, ông Đạt Nguy cho rằng, cục diện cạnh tranh và hiệp tác trong mối quan hệ hai nước sẽ không đổi thay.
Đạt Nguy, Trưởng phòng Nghiên cứu Mỹ thuộc Viện Nghiên cứu quan hệ quốc tế hiện đại Trung Quốc, cho rằng trong bối cảnh kinh tế toàn cầu tiếp kiến diễn biến xấu, cộng tác Trung-Mỹ ngày một trở nên quan yếu, hai bên cần tránh xung đột, khiên chế dị đồng thì mới có thể tìm được điểm hợp tác. Chuyến công du 4 nước châu Á và dự thượng đỉnh tại Indonesia của ông Obama theo kế hoạch nhắm đến mục đích tăng cường cam kết kinh tế và quân sự với khu vực Đông Nam châu Á.
Ông Aleksius Jemadu, giáo sư môn Quan hệ quốc tế của Đại học Pelita Harapan ở Jakarta, cho rằng việc hủy bỏ chuyến đi gợi lên những nghi vấn về cam kết của nhà lãnh đạo Mỹ đối với khu vực này.
Trên thực tế, Mỹ có một số đồng minh ở châu Á-thái hoà Dương và Trung Quốc không được mộng tưởng rằng quan hệ này có thể bị giải thể hoặc bỗng tan vỡ.
Thứ hai, về mặt xếp đặt chính trị, kinh tế, quân sự, Trung Quốc và Mỹ phải chấp thuận sự tồn tại của đối phương, đồng thời tìm ra các biện pháp để cùng chung sống. Trong chuyến thăm Jakarta (Indonesia) hồi đầu tuần trước, chủ toạ Trung Quốc Tập Cận Bình đã ký kết 23 hiệp nghị thương mại trị giá 33 tỉ USD. Đồng chủ toạ Hội đồng hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương, ông Jusuf Wanandi, bày tỏ sự thất vọng trước việc hủy bỏ chuyến đi.
Chiến lược "xoay trục châu Á" của Chính phủ Mỹ được loan báo vào năm 2011 như một sự chuyển dịch trọng điểm ngoại giao và quân sự sang một khu vực được xem là khôn cùng quan trọng cho ngày mai của nước Mỹ. Chẳng thể dự Hội nghị APEC 2013, Tổng thống Obama đã phải cử Ngoại trưởng John Kerry làm đại diện.
Có thể nói, sự cạnh tranh giữa Trung Quốc và Mỹ tại châu Á-thăng bình Dương sẽ ngày càng quyết liệt. Việc này không can dự gì tới chính sách của Mỹ”. Trong khi nhà lãnh đạo Mỹ đang phải vật lộn để xử lý cuộc khủng hoảng ở trong nước thì Trung Quốc tiếp kiến đẩy mạnh quan hệ với các nước Đông Nam Á. 21 quốc gia và bờ cõi thuộc khối APEC hy vọng sẽ sử dụng diễn đàn để đẩy mạnh hoạt động kinh tế qua việc tìm thị trường mới cho hàng hóa và dịch vụ của nước mình.
Nhưng với cuộc nội chiến ở Syria, cuộc bạo động quân sự ở Ai Cập và vụ bế tắc ở Quốc hội Mỹ giờ, các nhà phân tách nói rằng, sự chú ý của chính phủ ở Washington đã chuyển đi nơi khác.
Trước đó, cũng vì lý do trên mà ông Obama đã phải hủy chuyến công du 4 quốc gia châu Á. Ông phát biểu như sau tại một cuộc họp báo ở Philippines: "Sở dĩ có việc hủy bỏ là vì Tổng thống Obama phải có mặt ở Washington để đối phó với một vấn đề chính trị nội bộ quan trọng và không thể có mặt ở nước ngoài trong một thời kì dài.
Trong 5 năm tới đây, khoảng 70% sự tăng trưởng của kinh tế thế giới sẽ phát xuất từ các thị trường mới nổi, trong đó Trung Quốc và Ấn Độ chiếm hơn 40% của khoản gia tăng đó. Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long nói rằng, sự vắng mặt của Tổng thống Obama tại diễn đàn là "một thất vọng rất lớn". Một nước lớn mới nổi Trung Quốc và một cường quốc Mỹ làm thế nào có thể cùng hành động tốt đẹp? Theo ông Đạt Nguy, muốn đạt được mục đích trên, hai nước cần phải thực hiện ba vấn đề: Thứ nhất, Trung Quốc và Mỹ không được coi thành tựu của bên này là mất mát của bên kia.
Ông Vương Tuấn Sinh - nhà nghiên cứu của Viện Khoa học tầng lớp Trung Quốc - cho biết về vấn đề an ninh, APEC không quan yếu đối với Trung Quốc, nhưng tổ chức này là một diễn đàn quan yếu để Trung Quốc thực hành các cầm cố ngoại giao đa phương.
Tổng thống Mỹ Barack Obama đã hy vọng sẽ dự diễn đàn APEC để xúc tiến đích đạt được hiệp nghị TPP trước cuối năm nay.
Báo Le Figaro (Pháp) cũng đăng tải bài viết có tựa đề "Châu Á-thanh bình Dương: Obama vắng mặt, cơ may cho Trung Quốc", tập kết bàn luận nhiều hơn về góc cạnh kinh tế, những thiệt hại của Mỹ khi ông Obama không tham dự APEC và cho rằng đây là thời cơ "trời cho" mà Trung Quốc sẽ tận dụng để đẩy nhanh những quân cờ trên bàn cờ khu vực.
