Ông Nguyễn Văn Chiến cho biết: cải cách tư pháp ngay từ khi Đảng đề ra đã được đông đảo người dân, các cán bộ tiến hành tố tụng và nhất là các trạng sư vô cùng hưởng ứng
Bên cạnh đó, cũng cần tuyên truyền vị thế, vai trò của Luật sư đến với toàn tầng lớp. Thời gian qua, Liên đoàn trạng sư Việt Nam, Đoàn trạng sư TP. Thiên hướng này cho thấy việc canh tân tư pháp chẳng thể có kết quả trong một sớm một chiều, mà đòi hỏi phải kiên trì, phải kiên quyết thực hành bằng được những tiêu chí của cách tân mà Đảng, Quốc hội đã đề ra.
# Các cấp cần đẩy mạnh hơn nữa vai trò giám sát hoạt động của các cơ quan tư pháp, lắng tai và tạo điều kiện để giải quyết những bức xúc, khiếu nại, đề đạt, kiến nghị của các trạng sư.
Chẳng thể vì lý do bảo vệ pháp chế XHCN để buộc trạng sư đứng về phía cơ quan tiến hành tố tụng để kết tội thân chủ.
Đây đích thực là bài toán nan giải, đã được các Luật sư và giới truyền thông nói đến nhiều nhưng sự chuyển biến theo hướng hăng hái xem ra còn rất chậm. Thứ ba, chế định Luật Luật sư có liên hệ khắn khít với các quy định của Bộ luật Tố tụng Hình sự, Bộ luật Tố tụng Dân sự, do đó khi xây dựng các văn bản hướng dẫn thi hành Luật, cần tăng cường mối quan hệ phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức như Chính phủ, Tòa án dân chúng vô thượng, Viện Kiểm sát nhân Tối cao, Bộ Tư pháp, Liên đoàn Luật sư Việt Nam để hợp nhất quy định một số nội dung can hệ đến việc thực thi bổn phận và sự tham gia của Luật sư trong các thời đoạn tố tụng hình sự.
Nhiều trường hợp người dân đã nhờ Luật sư phải từ khước trạng sư vì “cửa ải” trước tiên trạng sư làm thủ tục tham gia tố tụng vào vụ án không thực hành được. Các phương tiện thông báo, báo chí cũng đã đề đạt về những rào cản đối với hoạt động hành nghề của trạng sư từ phía các cơ quan tiến hành tố tụng, đặc biệt là trong tuổi điều tra vụ án hình sự.
Để hạn chế, tiến tới triệt tiêu hiện tượng này, theo tôi, các cơ quan đại diện của dân chúng như Quốc hội, Hội đồng quần chúng. Tuy nhiên, trong quá trình hoàn thiện hệ thống pháp luật cần phải có cơ chế bảo đảm quyền của Luật sư và của người bị tạm giữ, bị can, bị cáo, người bị hại và những người dự tố tụng khác trong tất thảy các giai đoạn tố tụng.
Bên cạnh đó, cơ quan công luận cũng góp vai trò quan yếu, những vi phạm quyền của trạng sư, bị can, bị cáo đã được công luận kịp thời phản chiếu, hiện tượng gây khó trong hoạt động bào chữa đã giảm nhiều từ khi Đảng và Nhà nước ta thực hiện cách tân tư pháp. Thứ hai, việc sửa đổi luật phải tạo ra được một cơ chế đảm bảo cho trạng sư tham dự các hoạt động tranh tụng ngay tại giai đoạn điều tra và truy tố.
Trước mắt, việc sửa đổi, bổ sung Bộ luật Tố tụng Hình sự cần xây dựng một chương riêng nhằm đảm bảo quyền biện hộ, bảo vệ và đại diện của Luật sư, cụ thể hóa các quyền, trách nhiệm của trạng sư trong quá trình dự tố tụng và thực hiện tranh tụng tại phiên tòa.
Trong tổng kết, vắng của các cơ quan tiến hành tố tụng không hề đề cập đến vai trò, tác dụng của trạng sư như thế nào, đến đâu theo quy định của Hiến pháp và luật pháp.
Giữa những người tiến hành tố tụng với nhau và người tham gia tố tụng có sự hiểu và vận dụng rất khác nhau. Theo đó, cần quy định xóa bỏ ngay việc cấp giấy chứng nhận người cãi.
Hà Nội cũng nhận được rất nhiều phản chiếu, Liên đoàn Luật sư đã có nhiều cuộc hội thảo, tổng kết về vấn đề này. Hợp pháp của người bị tạm giữ, bị can, bị cáo. Theo ông, đâu là nguyên nhân và cần có giải pháp gì để trạng sư đích thực phát huy vị thế của mình? - Việc Luật sư bị ngăn trở, gây khó khăn trong hoạt động bao biện đã ảnh hưởng không nhỏ đến việc hành nghề hợp pháp của Luật sư, gây thiệt hại quyền và lợi.
Xin trân trọng cảm ơn ông! Trong quá trình hoàn thiện hệ thống luật pháp, cần phải có cơ chế bảo đảm quyền của Luật sư và của người bị tạm giữ, bị can, bị cáo, người bị hại và những người tham gia tố tụng khác trong ắt các tuổi tố tụng, cụ thể những biện pháp trọng tâm như sau: Thứ nhất, hệ thống pháp luật về tố tụng và các văn bản luật pháp có liên tưởng đến quyền của Luật sư và của người bị tạm giữ, bị can, bị cáo, người bị hại và những người dự tố tụng khác cần sớm hoàn thiện đáp ứng chủ trương và lộ trình canh tân tư pháp theo Nghị quyết số 49-NQ/TW của Bộ Chính trị về Chiến lược cách tân tư pháp đến năm 2020.
Tôi cũng cho rằng, chúng ta cần đẩy mạnh cách tân tư pháp, qua đó nâng cao vị thế của Luật sư trong từng lớp để có sức hút các cử nhân luật dạn dĩ đi theo nghề này mới đáp ứng đích của Đảng và quốc gia ta trong Chiến lược phát triển nghề Luật sư đến năm 2020. Bằng các hoạt động nghề, Luật sư góp phần bảo vệ công lý, bảo vệ quyền, ích lợi hợp pháp của cá nhân, tổ chức, để người dân ngày càng coi trạng sư như chỗ dựa tin.
Trạng sư Nguyễn Văn Chiến PV (thực hiện). Công lý được bảo vệ, quyền và ích hợp pháp của thân chủ được Luật sư bảo vệ đúng luật, giúp cho cơ quan tiến hành tố tụng tránh làm oan sai thì chính là Luật sư đã bảo vệ pháp chế XHCN. Để thực hiện được mục tiêu này, về tổ chức Liên đoàn Luật sư Việt Nam, cần được sự quan hoài của Đảng và quốc gia để tiếp tục củng cố, kiện toàn đủ nguồn lực về con người và cơ sở vật chất, nâng cao năng lực, tính chuyên nghiệp trong quản lý, điều hành hoạt động các cơ quan của Liên đoàn, xây dựng Liên đoàn thật sự là ngôi nhà chung của giới trạng sư Việt Nam.
Hoạt động của Luật sư liên tưởng đến pháp luật, đến các quyền cơ bản của con người.
Thực tế những năm qua cho thấy, canh tân tư pháp đã đem lại những thành tựu quan trọng, án oan sai đang giảm đi, các phiên tòa diễn ra bản chất hơn, hiện tượng “án bỏ túi” đã bị đẩy lùi một bước… Tuy nhiên, thực tế cho thấy vai trò của Luật sư trong tranh tụng đang có khuynh hướng “lối cũ ta về”, nhiều vụ án việc tranh luận tại tòa vẫn chỉ là hình thức.
Thực hiện nghiêm Hiến pháp quy định về quyền con người, quyền có trạng sư của bị can và đương sự; quy định bị can và những người dự tố tụng khác có quyền yêu cầu có trạng sư thì mới cho lời khai; quy định trạng sư có quyền gặp riêng người bị tạm giữ, bị can, bị cáo trong các giai đoạn tố tụng và không bị hạn chế quyền của trạng sư khi gặp riêng bị can, trừ những vụ án xâm phạm an ninh quốc gia; quy định quyền thu thập chứng cứ của Luật sư và chế tài xử lý về hành vi cản trở Luật sư thực hành quyền.
Trạng sư Nguyễn Văn Chiến Cần có cơ chế bảo đảm quyền của trạng sư bấy lâu, nhiều trạng sư thường phàn nàn về việc chưa được tạo điều kiện tiện lợi, thậm chí bị cản trở, bị gây khó khăn trong hoạt động dự tố tụng.
Như vậy là sai với chức năng, vị trí của mỗi chức danh có vị trí, vai trò khác nhau trong tiến trình tố tụng. 000 trạng sư có chuyên môn vững vàng vào năm 2020 là gì, thưa ông? - đích của Đảng và Nhà nước ta trong Chiến lược phát triển trạng sư đến năm 2020 phải có 18 đến 20 ngàn trạng sư và phát triển đội ngũ trạng sư đáp ứng đề nghị hội nhập quốc tế.
Thực trạng này có nhiều căn do khách quan và chủ quan khác nhau, từ việc hệ thống luật pháp quy định về các vấn đề này còn thiếu, những quy định đã có thì quá chung chung, không cụ thể và giữa các quy định của luật và văn bản hướng dẫn nhiều điểm không thống nhất.
Nghĩa vụ của trạng sư là bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho thân chủ để góp phần bảo vệ công lý. Bảo vệ đúng cho thân chủ là góp phần bảo vệ pháp chế XHCN Nhiều ý kiến cho rằng, trong hoạt động tố tụng hình sự, trạng sư không nên chỉ “nhăm nhăm” bảo vệ quyền lợi của thân chủ mà cần phải bảo vệ pháp chế XHCN trước? - bây giờ vẫn còn tồn tại những cách nhìn méo mó về vị trí, vai trò của trạng sư, nhưng trên thực tại có rất nhiều vụ án trong thời kì qua như đã minh chứng rằng, sự có mặt của Luật sư trong các hoạt động tố tụng không hề gây cản trở cho hoạt động đúng đắn của các cơ quan tiến hành tố tụng mà trái lại, họ giúp cho các cơ quan tiến hành tố tụng ngó vụ án một cách khách quan, đầy đủ và toàn diện hơn.
Do đó, cần tiếp kiến tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức và hoạt động Luật sư, cách tân thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận tiện hơn cho hoạt động hành nghề của Luật sư… Để đạt được mục tiêu này cũng cần có những giải pháp mạnh mẽ trong công tác đào tạo, bổ dưỡng Luật sư, tận dụng sự trợ giúp của các nước bạn và các tổ chức quốc tế. Xây dựng Liên đoàn thật sự là ngôi nhà chung của giới Luật sư Việt Nam Để hàng ngũ Luật sư Việt Nam đủ về số lượng, nâng cao chất lượng trong điều kiện hội nhập quốc tế của sơn hà, giải pháp để có thể đạt đích 20.
