Thứ Tư, 25 tháng 9, 2013

Dấu hiệu ‘tan băng’ trong quan hệ Iran-Mỹ.

Tehran có thể dùng công nghệ hạt nhân của mình để sinh sản vũ khí hạt nhân

Dấu hiệu ‘tan băng’ trong quan hệ Iran-Mỹ

Ông Rowhani cũng kêu gọi cộng đồng quốc tế chấp thuận hoạt động về hạt nhân của Iran. Tổng thống Pháp Francois Hollande trong cuộc tiếp xúc hôm qua với Tổng thống Rowhani hối thúc Iran có những “hành động cụ thể” về chương trình hạt nhân của nước này bởi vấn đề này không chỉ liên hệ tới Iran mà ảnh hưởng tới an ninh toàn cầu.

Tổng thống Rowhani nhấn mạnh, cộng đồng quốc tế cần theo đuổi một giải pháp chính trị cho vấn đề hạt nhân của Iran, và khẳng định, Tehran sẵn sàng chào đón những quan hệ mang tính xây dựng dựa trên lợi ích chung và coi trọng lẫn nhau.

Ngay tại phiên trao đổi toàn thể của khóa họp lần thứ 68 của Đại Hội đồng liên hiệp Quốc bữa qua, vấn đề hạt nhân Iran là chủ đề được quan hoài hàng đầu với bài phát biểu đầu tiên trên cương vị Tổng thống Iran của ông Hassan Rowhani.

Các nhà phân tích nhận định, Mỹ và các đồng minh vẫn tin rằng, Iran có khả năng chế tạo bom hạt nhân, song vẫn đang đợi những động thái cải thiện quan hệ từ phía Tổng thống Rowhani.

Những diễn biến như vậy được cho là sự khởi đầu tích cực trong việc thu hẹp bất đồng giữa Iran và Mỹ trong vấn đề hạt nhân, nhưng không có nghĩa hai bên có thể dễ dàng tìm được ngôn ngữ chung. Tại cuộc gặp, các nước sẽ bàn thảo về cách thức trấn an những lo ngại về việc Tehran có thể dùng công nghệ hạt nhân của mình để sinh sản khí giới hạt nhân.

Mỹ khẳng định sẽ không dỡ bỏ cấm vận đối với Iran nếu không nhận thấy sự tiến triển nào. Cuộc thương lượng lần này cũng là cuộc gặp trước hết trong vòng 6 năm giữa Ngoại trưởng Mỹ và Iran kể từ tháng 5/2007, khi đó Ngoại trưởng Mỹ là Condoleezza Rice gặp Ngoại trưởng Iran Manoucher Mottaki ở Ai Cập. Cuộc thương lượng lần này cũng là cuộc gặp trước hết trong vòng 6 năm giữa Ngoại trưởng Mỹ và Iran kể từ tháng 5/2007, khi đó Ngoại trưởng Mỹ là Condoleezza Rice gặp Ngoại trưởng Iran Manoucher Mottaki ở Ai Cập.

Nhà lãnh đạo Iran khẳng định, "Iran không phải là một mối đe dọa đối với sự ổn định Trung Đông cũng như hòa bình thế giới", và chương trình hạt nhân mà Iran phát triển hoàn toàn nhằm mục đích hòa bình.

Thế giới hoan nghênh  Sau bài phát biểu của Tổng thống Iran, lãnh đạo nhiều nước lên tiếng tỏ tường hoan nghênh lập trường hăng hái của Iran. Tuy nhiên, với cam kết có lối tiếp cận minh bạch và hòa giải hơn trong chính sách đối ngoại của Iran, dư luận hy vọng, Tổng thống Iran Rowhani có thể tạo ra những tiến bộ về vấn đề hạt nhân gây tranh luận của Iran, dẫn đến sự trị kinh tế chống Iran của phương Tây trong nhiều năm qua.

Triển vọng giải quyết vấn đề hạt nhân Iran đang trở nên “sáng sủa” hơn bao giờ hết, khi các bên can dự đều miêu tả thiện chí và quyết tâm sớm đạt được một thỏa thuận.

Trước đó, Tổng thống Mỹ Barack Obama phát biểu tại Đại Hội đồng liên hiệp Quốc cho biết, những động thái mới đây của Iran có thể tạo ra nền móng cho “một thỏa thuận có ý nghĩa” về chương trình hạt nhân của Iran.

Đây là lần trước nhất trong vòng 6 năm qua, Ngoại trưởng Mỹ và Iran đối thoại trực tiếp với nhau, dấy lên hy vọng về khả năng “tan băng” trong quan hệ Mỹ-Iran. Theo kế hoạch, hôm 26/9 Iran và nhóm P5+1 (gồm 5 nước ủy viên trực Hội đồng bảo an Liên Hợp Quốc và Đức) sẽ nối lại đàm phán bên lề khóa họp lần thứ 68 Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc ở New York, Mỹ.

“Các bên cần vắt tạo ra những điều kiện để đạt được một giải pháp lâu dài, tổng thể và hợp đối với vấn đề hạt nhân Iran”. Trong một phát biểu biểu hiện mong muốn của Mỹ trong việc cải thiện quan hệ với Iran, người phát ngôn Nhà trắng Jay Carney nhấn mạnh, Mỹ rất quan tâm đến việc “tạo ra những tiến bộ” trong quan hệ với Iran, nếu nước này “trang nghiêm” trong việc giải quyết những tranh luận về hạt nhân.

Trong khi đó, Iran khẳng định chương trình hạt nhân của nước này là vì mục đích hòa bình và không trường đoản cú quyền hạt nhân của mình. Tổng thống Iran Rowhani tại diễn đàn Liên Hợp Quốc (ảnh: thehindu) Cuộc gặp bữa nay là cuộc gặp đầu tiên giữa Ngoại trưởng Iran và những người đồng cấp đến từ các nước P5+1 kể từ sau cuộc thương thuyết ở Almaty, Kazakhstan tháng Tư vừa qua.

Diễn biến mới này "hứa dấu hiệu tan băng" trong quan hệ ngoại giao Mỹ - Iran, vốn bị cắt đứt kể từ cuộc cách mệnh Hồi giáo năm 1979.

Mỹ sẵn sàng “can dự ngoại giao” với Iran, mở ra một chương mới trong quan hệ giữa hai nước, song tân Tổng thống Iran phải biểu thị thái độ nghiêm chỉnh trong việc đeo đuổi một thỏa thuận về vấn đề hạt nhân. /. Ngoại trưởng Đức Guido Westerwelle nhận định, bài phát biểu của Tổng thống Iran là “đáng khích lệ”, song yêu cầu nước này sớm có những hành động thiết thực về chương trình hạt nhân gây bàn cãi.

Phản ứng về tuyên bố của Tổng thống Rowhani, người phát ngôn Bộ ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi, tại cuộc họp báo bữa qua, tỏ tường tin cẩn "hội thoại và thương thảo là con đường độc nhất vô nhị giải quyết vấn đề hạt nhân Iran".

Trung Quốc ủng hộ các bên can dự tăng cường đối thoại, xây dựng lòng tin/ “Trong bối cảnh hiện, nhóm P5+1 và Iran cần sớm nối lại thương thảo, thúc đẩy tiến trình hội thoại với cách tiếp cận thực tiễn, ngần một giải pháp cùng có lợi và tạo ra những tiến triển trong thời kì sớm nhất,” ông Hồng nói.